Karton to na tyle trywialna rzecz, z którą stykamy się na co dzień, że prawdopodobnie nikt z nas nie za bardzo zastanawiał się, kiedy i jak skonstruowano pierwszy z nich. Jakie imię nosi ich pomysłodawca, jakie miejsca noszą stopy ich historii, oraz jak bardzo ważny wynalazek to właśnie jest?

 

Faktycznie pierwszy karton został użyty do celów komercyjnych w 1817 roku w Anglii. Mniej więcej w tym samym czasie w Niemczech produkowano już pierwsze tekturowe kartony. Sprasowany papier był opatentowany w 1856 roku w Anglii. Był używany głównie do przesyłki wysokich kapeluszy.

Papierowe pudełko na wysokie kapelusze.

 

Głównym centrum rozwoju kartonów był dziewiętnastowieczny Nowy Jork, w którym w 1871 roku dostały swój patent. Dostał go Albert T. Jones, który zastosował do transportu szklanych rzeczy i lamp tekturę. W tym samym roku G. Smyth wybudował maszynę do produkcji kartonów. Trzy lata później Jones Oliver Long zaprojektował nowy design kartonów, który właściwie znamy do dzisiaj.

Fabryka tekturowych kartonów.

 

Najważniejszą osobą w rozwoju tego opakowania był jednak Szkot, Robert Gair (1839-1927), który przypadkiem (albo raczej wypadkiem) wynalazł „przygotowany” karton. Gair po wojnie secesyjnej założył w Brooklynie firmę produkującą papierowe worki. Był on liderem w swej branży w USA.

  

Robert Gair (1839-1927) i jego firma.

 

Po dziesięciu latach sukcesów w biznesie nastał nagły zwrot, za który był odpowiedzialny jeden niefrasobliwy pracownik. W 1879 roku przypadkiem zniszczył 20000 papierowych woreczków, ponieważ źle ustawił metalową linijkę z nożem do cięcia papieru, i w ten sposób pociął je wszystkie. Gair wcale nie był zły. Wręcz przeciwnie. Wpadł na pomysł, że dzięki cięciom i zagięciom na papierze można wyprodukować już gotowy do złożenia karton. Karton, który można złożyć w domu samemu. Przygotowanie było bardzo łatwe- na kartonie były linie, na których karton można łatwo zgiąć. 6 marca 1900 roku ten wynalazek otrzymał patent.

Patent na składany tekturowy karton.

 

Nowy wynalazek był pierwszym cenowo dostępnym kartonem na świecie. Firma produkowała dla firm takich jak Bloomingdale, Colgate i Pond. Również koncerny tytoniowe zaczęły stosować pomysł Gaira jako opakowanie do papierosów. Jednak prawdziwa rewolucja przyszła, kiedy to National Biscuit, firma sprzedająca krakersy (dzisiaj znana jako Nabisco), swój produkt zaczęła sprzedawać w składanych papierowych pudełkach. To była decyzja, która zadecydowała w jakim kierunku będą podążały opakowania. Właśnie ten moment uważa się za początek opakowań konsumenckich.

          

Stara reklama popularnych krakersów.

 

Składany papier podbił rynek w XX wieku. Eksperymentowało się wtedy również z kartonami z twardszej tektury, czy innymi, odporniejszymi materiałami. Również płatki śniadaniowe zaczęły być pakowane do kartoników. Jedną z pierwszych, która to uczyniła, była firma Kellogg. Największym plusem nowego opakowania była reklama, która mogła zajmować całą przestrzeń kartonu. Wtedy to była nowość. Do tego momentu papierosy, słodycze itp. były pakowane do nieoznaczonych puszek. Dlatego papierowe kartony są ulubionym materiałem opakowaniowym już 100 lat!.

Jeden z pierwszych kartoników płatków firmy Kellogg.